دانشگاه ويژه نسل سوم (University of Third Age)

انسانها طي فرايند زيستي با مرحله‌اي به نام سالمندي روبرو مي‌شوند که در گذرگاه رشد طبيعي به دست مي‌آيد، بطوري که با سرنوشت آدمي عجين شده و ضرورتي اجتناب ناپذير محسوب مي‌شود. در جوامع امروزي، بدنبال بهبود وضعيت اقتصادي، اجتماعي و ارتقاء وضعيت بهداشتي و درماني، ميزان مرگ ومير کاهش يافته است که اين منتج به افزايش اميد به زندگي افراد گرديده است. افزايش اين شاخص به همراه کاهش باروري کلي در جوامع منجر به افزايش درصد سالمندان در کل جمعيت شده است. سالخوردگي جمعيت پديده‌اي جهاني و رو به افزايش است. در حقيقت گذر زمان جمعيت جهان را به سمت سالمندي پيش مي‌برد بطوري که قرن حاضر را قرن سالمندان ناميده‌اند. تخمين زده مي‌شود که در سال 2050، حدود 72 درصد سالمندان جهان که حدود 860 ميليون نفر مي‌شوند در کشورهاي در حال توسعه به سر ببرند.کشور ما نيز از اين قاعده مستثني نيست. پيش بيني مي شود تا سال ???? در ايران نيز جمعيت سالمندان به ?? درصد از كل جمعيت كشور افزايش يابد. لذا برنامه ريزي براي ارتقاء کيفيت زندگي سالمندان، ضروري است. با افزايش تعداد سالمندان، مساله بهداشت ، سلامت و تامين آسايش و رفاه آنان در جامعه هر روز ابعاد تازه وگسترده اي پيدا مي‌کند.
بنابراين لازم است همه افراد به نحوي زندگي كنند كه در آينده سالمندان سالمي باشند و بتوانند در زمينه هاي اجتماعي و اقتصادي فعال باشند. براي نيل به اين اهداف، مس‍ئولين و سازمان هاي مرتبط با سالمندان مي بايست بيش از گذشته در راه برنامه‌ريزي براي سالمندان و تأمين نيازهاي مالي ، روحي، رواني و جسمي آنان جديت به خرج داده و از حالا به فکر مقابله با بحران سالمندي سال هاي آينده باشند.
به منظور تامين مولفه هاي سالمندي موفق و سالم، برخي کشورها مانند فرانسه، انگليس، استراليا، چين، هندوستان و... اقدام به تأسيس دانشکده اي تحت عنوان U3Aيا دانشگاه نسل سوم بعنوان مجموعه آموزشي جهت سالمندان نمودند بعنوان مثال در فرانسه براي اولين بار در سال 1972 اين بحث مطرح و مورد استقبال قرار گرفت و به مرور تا سال 1981 به بيشتر نقاط اروپا گسترش يافت.
در همه اين دانشگاهها هدف از تشکيل کلاسها يکسان بود. هدف اين بود که سالمندان تشويق شوند تا در زمان بازنشستگي فعال وکارا باقي بمانند و يادگيري را در زندگي ادامه دهند. هم اکنون در سراسر دنيا ميليون ها دانشگاه (انجمن) جهت سالمندان وجود دارد که درسهاي علوم انساني، تاريخ، ادبيات، موزيک، فلسفه، روانشناسي وکامپيوتر و...را ارائه مي‌دهند علاوه بر اين بازديد از موزه ها وکارخانجات نيز جزئي از برنامه آموزشي آنها مي‌باشد.
در ايران نيز براي اولين بار در سال 1391 دانشگاه علوم پزشکي زاهدان اقدام به راه اندازي دانشگاه نسل سوم نمود.
با توجه به تجربه موفق کشورهاي فوق و همچنين دانشگاه زاهدان وکم رنگ بودن نقش سالمندان در فعاليتهاي اجتماعي بر آن شديم دانشگاه ويژه نسل سوم (سالمندان) در شهرستان رفسنجان را راه اندازي نمائيم تا از اين طريق بتوانيم گام کوچکي در جهت بها دادن و تکريم و عزت نفس اين شهروندان ارشد برداريم. اميد است نتيجه اجراي چنين طرحي، توجه بيشتر مسئولين و نهادها و در پي آن افکار عمومي به مساله سالمندان و همچنين توجه جدي به رفع نيازهاي معنوي آنان باشد.

دکتر احمد جمالي زاده
معاون بهداشتي دانشگاه