معاونت بهداشتی

هفته ملی کودک(12-18مهرماه) گرامی باد
(چون قلب کودک مانند زمین خالی است که هر بذری در آن بکارند می روید،من تربیت تو را در کودکی و قبل از اینکه قلبت سخت و ذهنت مشغول شود،آغاز کردم تا تو به حقیقت آنچه را که اهل تجربه تو را از تجربه مجدد آن بی نیاز می سازند ،بپذیری) نامه حضرت علی(ع) به فرزندش امام حسن(ع)
تکامل سالم و همه جانبه از حقوق اصلی و اولیه کودکان است. کودکان حق زندگی و کامل شدن تمام ظرفیت هایشان را دارند. سال های ابتدای کودکی مهم ترین سال های حیات است و تجربیات این سال ها زیربنای زندگی آینده هر انسانی خواهد بود. لذا اگر به نیازها و حیطه های تکاملی کودکان در طی این دوران پاسخ مناسبی داده شود آنها سالم تر بوده، از قدرت تفکر و تعقل بیشتری برخوردار می گردند و مهارتهای عاطفی و اجتماعی بهتری خواهند داشت. تکامل ابتدای کودکی شامل حیطه های مختلفی از قبیل شناختی، تکلمی، احساسی، اجتماعی، جسمی، روانی و معنوی می باشد که همگی قویاً بر یادگیری ابتدایی و پایه ای فرد، موفقیت تحصیلی، خطر ابتلا به بیماری های جسمی و روانی، مشارکت اقتصادی، نقش اجتماعی شهروندی و سلامت او تاثیر به سزایی خواهند داشت.
کودکان با ظرفیت های روانی، اجتماعی و جسمی متفاوتی متولد می شوند که این ظرفیت ها به آنها اجازه می دهد از طریق ارتباط با محیط پیرامون خود، بیاموزند و سیر تکاملی خود را طی کنند. اگر این ظرفیت ها شناخته نشده و مورد حمایت قرار نگیرند، به جای شکوفایی،پژمرده شده و از بین خواهند رفت. وقتی که کودکان از (سرآغازی) درست و بایسته برخوردار نشده باشند، هرگز از عهده جبران آثار کوتاهی هایی که در حق آنها شده است بر نمی آیند و به شکوفا کردن کامل استعدادهای خود نایل نمی شوند.
اسلام عالی ترین توجهات را به کودک و تکامل و تربیت وی دارد چنانکه احترام به فرزند،پرورش و آموزش مناسب،توجه به نیاز روابط دوستانه و رفاقت،صمیمیت با کودک،محبت،اجتماعی کردن فرزند،مشورت با فرزندان،رفتار عادلانه و بدور از تبعیض و...از مصادیق مهم و مورد توجه دین اسلام می باشد.بدیهی است کم توجهی به این توصیه ها سبب رشد و تکامل کمتر کودکان ایران نسبت به سایر کشورها خواهد شد.
مراقبت های تکاملی دوران ابتدای کودکی شامل تمام حمایت های ضروری از هر کودک، هم چنین دربرگیرنده محافظت ها و مراقبت های تضمین کننده تکامل مطلوب کودک از تولد تا سن 8 سالگی می باشد.
کودکان، بنا به دلایل آسیب پذیری ذهنی و جسمی اشان به مراقبت ها و محافظت های اختصاصی نیاز دارند.
بیشترین رشد هوشی در کودکان قبل از سن 8 سالگی است. اولین سال های زندگی در مورد تغذیه و رشد جسمی کودکان بسیار تعیین کننده است و کودکانی که در این دوران متزلزل اند، ریسک ناتوانی یا تاخیر در رشد شناختی(ذهنی) را خواهند داشت. در طول 2 سال اول زندگی بیشترین رشد سلول های مغزی در مغز اتفاق می افتد. به بیان دیگر سال ها و ماه های آغازین مهم ترین سال های سرمایه گذاری برای توسعه انسانی است.
بطور خلاصه برنامه های رشد و تکامل کودکان خردسال، نه تنها فردی و کوتاه مدت،بلکه اجتماعی،اقتصادی و بلندمدت بوده، فواید بسیاری برای جامعه دارد و بر روی توانایی کودکان برای حضور موثر در خانواده و اجتماع بسیار موثر است.
معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان